چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟ نشانه‌هایی که نباید نادیده بگیریم!

افسردگی یکی از اختلالات روانی شایع در دوره نوجوانی است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی تحصیلی، عاطفی و اجتماعی نوجوانان داشته باشد. به گزارش روابط عمومی بیمارستان ولیعصر (عج) خرمبید رقیه حسینی، روانشناس بالینی بیمارستان ولی‌عصر (عج) خرم‌بید، درباره اهمیت تشخیص به موقع این اختلال و نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند تاکید کرد و گفت :  افسردگی در دوره نوجوانی یکی از شایع‌ترین اختلالات خلقی است و براساس آمار سازمان جهانی بهداشت و انجمن روان‌پزشکی آمریکا، تقریباً ۱۶ تا ۲۰ درصد نوجوانان تا پایان سن ۱۸ سالگی حداقل یک دوره افسردگی را تجربه می‌کنند. افسردگی در نوجوانان معمولاً با تغییراتی در خلق، رفتار و عملکرد تحصیلی همراه است که در برخی موارد با تحریک‌پذیری به جای غمگینی خود را نشان می‌دهد. توجه به این موضوع بسیار مهم است چون افسردگی اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند پیامدهای طولانی‌مدت جدی مانند افت تحصیلی، مشکلات اجتماعی و حتی اقدام به خودکشی داشته باشد.

در نوجوانان خلق افسرده ممکن است به شکل تحریک‌پذیری یا عصبانیت بروز کند، در حالی که بزرگسالان معمولاً غمگینی را نشان می‌دهند. به همین دلیل تشخیص افسردگی در نوجوانان نیازمند دقت و آگاهی بیشتری است. او ادامه می‌دهد:  «نشانه‌های مهم افسردگی در نوجوانان شامل خلق افسرده یا تحریک‌پذیری مداوم، کاهش علاقه به فعالیت‌های قبلی، تغییرات چشمگیر در الگوهای خواب و اشتها، کاهش تمرکز و افت تحصیلی، انزواطلبی، احساس بی‌ارزشی و افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی است. مشاهده حداقل پنج مورد از این علائم به مدت بیش از دو هفته که باعث اختلال در زندگی نوجوان شود، می‌تواند نشانه افسردگی اساسی باشد.»

حسینی تأکید می‌کند:  «تشخیص زودهنگام افسردگی در نوجوانان اهمیت حیاتی دارد زیرا می‌تواند از بروز عوارض جدی مانند ترک تحصیل، مصرف مواد و اقدام به خودکشی جلوگیری کند. مهم‌ترین گام در این مسیر، گفت‌وگوی صمیمانه و بدون قضاوت با نوجوان و سپس مراجعه به متخصصان سلامت روان است.»

حسینی با اشاره به اهمیت تشخیص افسردگی در نوجوانان گفت :  مهم است که تغییرات پایدار در خلق و رفتار نوجوان را جدی بگیرند و از برچسب‌زنی و قضاوت‌های نادرست خودداری کنند. ارتقاء آگاهی عمومی و ایجاد فضایی امن برای صحبت درباره مشکلات روانی گام‌های اساسی در پیشگیری و درمان به موقع افسردگی هستند.

او در پایان می‌گوید:  «خانواده‌ها و مدارس باید حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات رفتاری و خلقی نوجوانان داشته باشند و از هرگونه برچسب‌زنی و قضاوت غیرعلمی پرهیز کنند. حمایت عاطفی و درمان تخصصی در کنار هم، کلید موفقیت در مقابله با افسردگی نوجوانان است.»/ن. نجفی

رقیه حسینی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

روابط عمومی بیمارستان ولیعصر (عج) خرم بید